суббота, 27 декабря 2014 г.




31 dekabr Azərbaycan millətinin ümumdünya birlik günüdür. Bu bayram ayrı-ayrı ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılarla əlaqələr qurmaq, onlar arasında birlik və həmrəylik yaratmaq işində mühüm rol oynayır. Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik gününün qeyd edilməsi bütün dünya azərbaycanlıları təDünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Gününün əsası 1989-cu il dekabrın axırlarında Naxçıvanda sərhədlərin (SSRİ-İran sərhədləri) dağılması zamanı qoyuldu. Şimali və Cənubi Azərbaycan arasındakı sərhəd dirəkləri dağıdıldı. Bu vaxt İstanbulda türk dilli xalqların Konfransı keçirilirdi. Konfrans da dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyinin qeyd olunmasına qərar verdi.

1991-ci ilin 16 dekabrında Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri Heydər Əliyev dünya azərbaycanlılarının birliyini yaratmağın əhəmiyyətini nəzərə alaraq dekabrın 31-ni Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü elan etdi. Beləliklə, bütün azərbaycanlılar üçün əziz olan 31 dekabr Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü bayram edilir. Azərbaycanlılar bu gün ilə fəxr edir və onu qürurla qeyd edirlər.rəfindən artıq bir zərurətə və mənəvi ehtiyaca çevrilmişdir.

31 dekabr - Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü bayramı dünyanın 70-dən çox ölkəsində azərbaycanlılar tərəfindən qeyd olunur. Həmrəylik günü Azərbaycan diasporu üçün ən mühüm bayrama çevrilib, Yeni il isə ikinci plana keçib. Həmrəylik gününü hətta milliyyətcə azərbaycanlı olmayıb, lakin Azərbaycanda doğulub böyümüş, Azərbaycan əsilli diaspor nümayəndələri də qeyd edirlər.

                                      El bilir ki, sən mənimsən,
Yurdum, yuvam, məskənimsən,
Anam doğma vətənimsən!
Ayrılarmı könül candan?

Azərbaycan, Azərbaycan!

воскресенье, 14 декабря 2014 г.


Abbas Səhhət (1874-1918)
Şair, dramaturq, tərcüməçi Abbas Əliabbas oğlu Mehdizadə (Abbas Səhhət) 1874-cü ildə Şamaxıda ruhani ailəsində dünyaya gəlmiş, ilk təhsilini elə burada almışdır. 1900-cü ildə Tehran Universitetinin tibb fakültəsini bitirən və rus, ərəb, fars və fransız dillərini mükəmməl bilən gənc 1901-ci ildə Şamaxıya qayıdır və həkimliklə yanaşı məktəblərdə Azərbaycan dilindən dərs deyir
Orta məktəb illərində «Vətəni sevməyən insan olmaz, olsa da ol kəsdə vicdan olmaz» şeiri ilə yaddaşımızda qalıb Abbas Səhhət. Heç düz-əməlli tərcümeyi-halını da oxumamışıq. Yalnız 1874-cü ildə Şamaxıda doğulduğunu, Azərbaycanın ilk ali təhsilli həkimlərindən olduğunu, məktəblilər üçün şeir yazdığını və 1918-ci ildə vəba xəstəliyindən dünyasını dəyişdiyini bilirik. Bu böyük mütəfəkkirin, milli mətbuatımızın cəfakeşinin hansı şəraitdə öldüyü və məzarının harda olması barəsində təzadlı informasiyalardan da xəbərdar deyilik
Ermənilərin 1918-ci ilin martın 31-dən aprelin 2-dək Bakıda törətdikləri qırğınlar Şamaxıda təkrarlandı, 7 min dinc insan qətlə yetirildi, qədim Şamaxı məscidi içərisində insanlar yandırıldı. Bu qanlı qırğınlar zamanı Abbas Səhhətin evinə də od vuruldu. Şair əlyazmalarını belə götürməyə macal tapmadı. Ailəsi ilə birgə pay-piyadə Gəncəyə tərəf üz tutdu. Qana susamış erməni-bolşevik silahlıları ailəsini yolda yaxalayaraq fiziki və mənəvi iztiraba düçar etdi. Dar gündə lazım olar deyə götürdükləri əmanət və azuqə də əllərindən alındı.
A.Səhhətin soyqırım qurbanı olmasını əsaslandıran faktın daha tutarlı olmasını sübut edən digər mənbə ötən il tərəfimdən aşkarlanan 1918-ci ilin noyabrın 12-də yalnız bir sayı işıq üzü görən, «Qardaş qayğısı» qəzetində Binəva ləqəbli müəllifin çap etdirdiyi «Qanlı günlər» məqaləsidir. Məqalədə Şamaxıda baş verən vəhşətlərin detalları ilə yanaşı, A.Səhhətin erməni «bandaları»nın qurbanı olmasına da toxunulur:
Bu gün də orta məktəb kitablarında Səhhət irsinə müraciət olunur, onun milli ruhda qələbə aldığı əsərlərdən yararlanırıq. Ancaq böyük mütəfəkkirin faciəli həyatından yetərincə xəbərimiz yoxdur.
Abbas Səhhət yaradıcılığı, maarifçilik missiyasını uğurla həyata keçirməsi, şəxsiyyəti, faciəli həyatı nə qədər öyrənilsə də, yenə də kifayət etmir. Gəlin klassiklərimizə sayğı duyaq, onları oxuyaq, öyrənək və gələcək nəslə təbliğ edək.
                                                                         Məktəb şagirdi – Abbas Səhhət
İştə bir tərbiyəli, aqil bir uşaq,
İştə bir zirək, ayıq, kamil uşaq,
Geyinib məktəbli formasını,
Götürüb qoltuğuna çantasını,
Məktəbə şövqi-tama ilə gedir,
Keçməsin vaxtı deyə sürət edir.

Gecə-gündüz çalışır mərdanə,
İstəyir sibqət edə ərqanə.
Könlünün arizuyla-yektası:
Vətənü millətinin ehyası.
A çocuq, get sənə haq yar olsun.
Cümlə halında mədədkar olsun.

Elm təhsili əziyyətli isə,
Qışda yol getməyi zəhmətli isə,
Qorxma qeyrətlə çalış, əlbəttə,
Biləcəksən, oxusan tez vəqtə –
Ki, cahan içrə böyük insanlar,
Nə qədər zəhmətə düşmüş onlar.

Sinfi-ədadini təkmil eylə,
Məktəbi-alidə təhsil eylə.
Səy elə, sən də böyük insan ol,
Doğruluqla bu ada şayan ol!
Qoy cahan elm ilə pürnur olsun,

Vətən o sayədə məmur olsun.